TEİAŞ, 2023 yılı Ekim ayından itibaren ilan etmesi gereken elektrik üretim kapasitelerini aylarca duyurmadı. Şubat ayında yaptığı duyurudan ise küçük yatırımcı zarar gördü, büyük ölçekli firmalara ise kıyak çıktı.
29.07.2023 tarihli ve 32263 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinin 7. Maddesine 19. ve 20. fıkralar ile geçici 9. madde eklendi. Eklenen maddeler kapsamında TEİAŞ’ın ilan etmesi gereken lisanssız elektrik üretim kapasiteleri aylarca ilan edilmedi. 9 Şubat 2024 ilan edilen 7500 MWe’lik kapasitenin 3750 MWe‘sinin dağıtım seviyesinden başvurulara, kalan 3750 MWe’sinin ise iletim seviyesinden başvurulara tahsis edildiği belirlendi.
Söz konusu kapasitelere göre, iletim seviyesinden yapılacak yatırımlarda trafo merkezi inşa edilmesi zorunluluğu olduğu öğrenildi. Bu noktadan bağlantı yapılacak enerji üretim santrallerinin çok büyük güçlü santraller olmasını gerektirdiği, böylelikle iletim seviyesinden tahsis edilen 3750MWe kapasitenin tamamının çok büyük çaplı sadece birkaç tane şirketin başvurusuyla dolacağı ve sonuç olarak böyle önemli bir kapasiteyi sadece birkaç tane firmanın elde edeceği anlaşıldı.
Öte yandan dağıtım seviyesinden tahsis edilen ve sadece birkaç tane şirketin aksine ülkemizin on binlerce büyük-orta-küçük ölçekli tüm işletmelerini ilgilendiren 3750MWe kapasite tahsisinin ise, şehir merkezlerinde enerji üretim tesisi kurulamayacak bölgeler için yayımlandığı görüldü.
CHP’li Hasan Öztürk’ten soru önergesi
CHP Bursa Milletvekili Hasan Öztürk, konuyu Meclis Gündemine taşıdı. Öztürk, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar tarafından yanıtlanması istemiyle verdiği soru önergesinde verilen tahsis kapasitelerinin eşitlik ilkesine uygun olup olmadığını sordu. Öte yandan, kapasitelerin duyurulmadığı dönemde başvuru yapan küçük yatırımcının akıbetini de soran Öztürk “Yapılan yüzlerce milyon TL değerindeki başvuru bedeli, arazi kira veya satın alma bedelleri, il tarım müdürlüğünden alınan arazi sınıf tespit yazısı için harç bedeli vb. önemli tutarlarda masraflar harcamalar boşa mı gitmiştir?” sorusunu yöneltti.
Öztürk, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede ise “Bu kararla büyük sermayeye peşkeş çekilen bir kapasite var. Üstelik bu küçük yatırımcının hakkı hiç edilerek, görmezden gelinerek ve yok sayılarak yapılıyor. Sayın Bakan’dan sorularımı yanıtlamasını bekliyorum; kimin oğlu, kimin kızı, kimin damadı enerji işine girdi de böyle bir karar verildi?” ifadelerini kullandı.
